R380 Şanzıman çalışma prensibi

R380 şanzıman, Land Rover Defender modellerinde yaygın olarak kullanılan 5 ileri manuel bir şanzımandır ve dayanıklılığı, hassas vites geçişleri ve arazi performansı ile bilinir. İşte R380 şanzımanının çalışma ve komut prensipleri:

R380 Şanzıman Çalışma Prensibi

1. Temel Mekanik Yapı

• Manuel Vites: R380, tamamen mekanik bir manuel şanzımandır ve sürücü tarafından kontrol edilen bir debriyaj sistemi ile çalışır.
• 5 İleri + 1 Geri: 5 ileri vites ve bir geri vites dişlisi vardır.
• Senkromeç Sistemi: Her vites, senkromeç halkaları ile donatılmıştır. Bu, vites geçişleri sırasında dişliler arasındaki hız farkını eşitleyerek pürüzsüz geçiş sağlar.

2. Çalışma Aşamaları

a. Vites Değiştirme Süreci

1. Debriyajın Kullanımı:
   • Debriyaja basıldığında, motor ve şanzıman arasındaki bağlantı geçici olarak kesilir.
   • Bu, şanzımanın giriş mili ve motorun hızını birbirinden ayırır.
2. Vites Kolu Hareketi:
   • Vites kolu hareket ettirildiğinde, şanzıman içindeki seçici çatal, istenen vites dişlisini seçer.
   • Senkromeç halkası, dişlinin dönüş hızını uyumlu hale getirir.
3. Dişlilerin Angajmanı:
   • Seçilen vites dişlisi, şanzımanın ana mili ile angaje olur.
   • Motor torku, uygun oranlarda arka akslara iletilir.

b. Tork İletimi

• Giriş Mili: Motorun dönme hareketini alır ve şanzımanın ana miline aktarır.
• Dişli Oranları: Her vites, farklı bir dişli oranına sahiptir:
  • Daha düşük vitesler (1. ve 2.) yüksek tork ve düşük hız sağlar.
  • Daha yüksek vitesler (4. ve 5.) düşük tork ve yüksek hız sunar.
• Çıkış Mili: Torku transfer kutusuna (örneğin, LT230) ve ardından tahrik akslarına iletir.

c. Geri Vites Mekanizması

• Geri vites, diğer viteslerden farklı olarak bir ters dişli üzerinden çalışır.
• Bu dişli, dönüş yönünü tersine çevirerek aracın geri hareket etmesini sağlar.

Vites Oranları ve Performans

R380 şanzıman, farklı motorlarla eşleştirildiğinde, aşağıdaki tipik vites oranlarını sunar:

3. Komut Prensibi

R380 tamamen sürücü tarafından kontrol edilen bir sistemdir, bu nedenle şu prensiplerle çalışır:

a. Manuel Komutlar

• Sürücü, debriyaj pedalını kullanarak motor ve şanzıman arasındaki bağlantıyı keser.
• Vites kolu aracılığıyla istenen vitesi seçer.

b. Senkromeçlerin Rolü

• Vites değiştirme sırasında senkromeç halkaları, giriş mili ve çıkış mili arasındaki dönüş hızını eşitler.
• Bu mekanizma, pürüzsüz ve sessiz vites geçişleri sağlar.

c. Güç Aktarımı

• Şanzıman, motordan aldığı gücü uygun vites oranı ile transfer kutusuna (LT230 gibi) aktarır.
• Transfer kutusu, torku ön ve arka akslara dağıtarak dört tekerlekten çekiş sistemini destekler.

4. Avantajları

• Dayanıklılık: R380, ağır hizmet koşullarında uzun süreli performans için tasarlanmıştır.
• Pürüzsüz Geçişler: Senkromeç sistemi sayesinde kolay vites geçişi sağlar.
• Arazi Performansı: Düşük vites oranları ve uyumlu transfer kutusu ile zorlu arazi şartlarında yüksek çekiş gücü sunar.

5. Zayıf Noktalar

• Aşınma: Yüksek kilometrelerde senkromeç halkaları ve yataklar aşınabilir.
• Yağlama: Doğru viskozitede şanzıman yağı kullanılmazsa sistem zarar görebilir.
• Isınma: Uzun süreli ağır yük altında şanzıman aşırı ısınabilir.